maandag 20 september 2010

Taalbaas Nammekunde Antwurd

It goede antwurd is B
Yn it begjin fan de skriftlike boarnen waard Warns Werlenze neamd of Warlinze of Warlins. De hjoeddeiske foarm Warns komt op nei 1450. Tusken 1450 en 1600 komme beide foarmen foar: Warns en de foarmen op –lenze, -linze of –lens. Der besteane troch dy beide oerlevere foarmen ferskillende ferklearrings. By de foarm op –lenze, ensfh. wurdt tocht oan in foarm op –loo dat boskje betsjut. Mar hiel wierskynlik is dat net: nei alle gedachten is it in gewoane namme op –ns is, ôflaat fan it Aldfryske -ingi. De ferklearring fan de namme is dan: “Ward” yn de betsjutting fan hoeder, beskermer en Aldfrysk -ingi, dat folk fan ... betjut. Warns betsjut dan folk fan Ward. De foarmen op –lenze wurde dan ferklearre út it feit, dat se it yn dy tiid lestich fûnen hoe oft se de –ns foarm staverje moasten.

Werom nei taalbaas

zaterdag 21 augustus 2010

Taalbaas Stavering Antwurd

It goede antwurd is A en B.
jierren en hierren betsjutte net itselde, mar binne al goed skreaun.
In sterkere foarm fan hjir (mei mear klam) is hjirre, mar hjirren bestiet net. Jierren (A) is it meartal fan jier (Holl. jaar) en dat wurdt krekt-en-gelyk útsprutsen as hierren (B), mar dat is it meartal fan hier (Holl. haar). Dêrom binne sawol A as B goed skreaune wurden, mar mei ferskillende betsjuttings.

Werom nei Taalbaas

zaterdag 3 juli 2010

Taalbaas Stavering Antwurd

It goede antwurd is C. literatuer

It u-lûd (Holl. uu-klank) foar de r is in twalûd en wurdt yn it Frysk stavere mei ue (útspraak: ú-uh). Antwurd B is ek al net goed, om’t yn in iepen wurdlid (open lettergreep) gjin y skreaun wurdt. It Frânsk, dêr’t it wurd oan ûntliend wêze sil, hat littérature, mar dy dûbel-t hat it Frysk net (it Hollânsk nammers ek net). Dêrom antwurd C.

Werom nei Taalbaas

zaterdag 22 mei 2010

Taalbaas literatuer - Antwurd

It antwurd is 3. De nacht fan Belse Madam (1991). It sitaat stiet op side 71 fan dat boek. It nuveraardige fan Van der Velde is dat er him net it measte om it offisium bekroadet, ek net wat de stavering oanbelanget. Dat sjogge wy hjir ek yn it wurd ‘popsûgers’: it Fryske wurd foar de Lonicera periclymenum, oftewol de kamperfoelje. Offisjeel wurdt it wurd mei in ‘a’ skreaun: ‘papsûgers’, mar Van der Velde sil it grif útsprutsen (heard) ha, mei de ‘o’, lykas yn it wurdsje ‘lot’

Werom nei taalbaas

zaterdag 1 mei 2010

Antwurd Taalbaas

It goede antwurd is B. ieu

De kombinaasje iu moat altyd mei in w derefter. De fêste kombinaasje iuw hawwe wy b.g. yn skriuw, bliuw, liuw en miuw. Dy lêste wurdsjes meie ek skreaun wurde as lieu en mieu. It meartal dêrfan is dan lieuwen en mieuwen. De w is dêr in tuskenletter. Sa is it ek mei ieu/ieuwen. Itselde jildt foar Sieu/Sieuwen (Holl. Zeeuw/Zeeuwen). Dus dêrom antwurd B.

werom nei Taalbaas

zaterdag 17 april 2010

Taalbaas Stavering Antwurd

It goede antwurd is C: politisy

De útlis by dit wurd is ienfâldich: oan 'e ein fan in wurd hat it Frysk wol in y, mar nea in i. En de letter c wurdt yn it Frysk allinnich brûkt yn de kombinaasje ch. Is de útspraak s, dan skriuwe wy in s en is de útspraak k, dan skriuwe wy in k. Dus antwurd C.

Werom nei Taalbaas

zaterdag 27 februari 2010

Antwurd Taalbaas Stavering

It goede antwurd is C. gauwichheid

De útgong -heid (gekheid, aardichheid) wurdt oer it generaal útsprutsen as hyt, mar wurdt altyd mei ei skreaun. Antwurd A ferfalt. Hoewol’t ‘gau’ net op in w einiget, wurdt dy letter hjir wol brûkt foar de útspraak (as ferbiningsletter). Antwurd B ferfalt ek.
Gauwich yn gauwichheid hat, lykas grappich, oan it begjin in (stimhawwende) g (as yn goed), mar oan ’e ein in stimleaze ch (as yn tachtich). As dêr -heid oan fêstplakt wurdt, krije wy dus twa h’s efterinoar.

zaterdag 23 januari 2010

taalbaas literatuer

It antwurd is B, Froukje Annema. It fragmint komt út it boek Maleur yn Maaie (Drachten / Ljouwert, Friese Pers Boekerij bv, 1990, side 93). Froukje Annema (1941-1998) wist mei har boeken in soad lêzers te berikken. Yn har karriêre as skriuwster ûntjoech hja har ta in alsidich auteur, dy’t nêst romans en toaniel ek sjoernalistike bydragen skreau. Har meast ferneamde boek is de roman Sûnder garânsje (1992) oer in frou by wa’t boarstkanker fêststeld wurdt.

Mear oer har op www.tresoar.nl > Fryske skriuwers > Fryske skriuwers > Annema, Froukje

zaterdag 2 januari 2010

Antwurd Taalbaas Stavering

It goede antwurd is B.
lokkich nijjier

Yn antwurd A stiet nei en dat is yn it Hollânsk na of naar, mar der wurdt nieuw bedoeld en dat is yn it Frysk nij. De útspraak fan ei is ek oars; dy leit tichter by ai. Dêrom kinne allinnich B of C goed wêze. Om’t nij in j oan ’e ein hat en jier mei in j begjint, krije wy yn nijjier twa j’s efterinoar. Hoewol’t it yn de útspraak net te hearren is, moatte dy twa j’s al skreaun wurde.